VPRO Tegenlicht

Tegenlicht is het informatieve programma van de VPRO waarin nieuwe ideeën en trends worden onderzocht binnen de wereld van politiek, economie, sociologie en wetenschap

Dalende kosten van materialen, gereedschappen en de beschikbaarheid van alle informatie zorgen ervoor dat iedereen zijn eigen fabrikant, ontwikkelaar en ondernemer kan worden. Is dit de nieuwe omgekeerde massaproductie en de start van een nieuwe industriële revolutie? Snelle technologische ontwikkelingen maken niet alleen kennis voor iedereen beschikbaar, ook het gereedschap om mee uit te vinden en te produceren komt binnen ieders bereik. Een nieuwe generatie uitvinders en makers neemt het heft in eigen handen, en innoveert en produceert op zolders, in schuurtjes en in kleine lokale laboratoria. Brengt het ons een democratisering van innovatie en fabricage, of moeten we bang zijn voor wat de nieuwe makers uitvreten in hun eigen hi-tech laboratoria? En wat betekent het voor onze economie? Hobbyisten en sleutelaars zijn van alle tijden, maar sinds kort hebben ze het makkelijker dan ooit. Geholpen door de opkomst van digitale fabricage en de ongelimiteerde hoeveelheid kennis die via internet toegankelijk is, kan een ieder nu zelf maken en ontwikkelen wat voorheen was voorbehouden aan grote fabrieken en onderzoekslaboratoria. Grote organisaties zoals NASA zoeken technologische innovatie op beurzen zoals de Maker Faire, waar de groeiende groep makers laat zien wat ze thuis gefabriceerd hebben. En dat is steeds vaker van hoog niveau. Waar 3d-printen bijvoorbeeld tot voor kort vooral grappige ornamenten opleverde, heeft de Amsterdamse ontwerper Joris Laarman nu een stoel ontworpen die goedkoop en makkelijk zelf uit te printen is. Bij Shapeways kan je alles uit laten printen wat je wilt, van plastic tot metaal en allerlei nieuwe winkeltjes en handel zijn er rond ontstaan. Maar digitalisering houdt niet op bij het maken van spullen alleen: De analyse van genetisch materiaal is de afgelopen jaren zo goedkoop geworden, dat Doe Het Zelf Bio laboratoria ontstaan. Iedereen kan er leren bijvoorbeeld bacteriën genetisch te manipuleren. Hoe gaat de wereld eruit zien als iedereen zelf fysieke producten kan ontwikkelen en maken, zonder dat daar grote investeringen voor nodig zijn? Volgens Jeremy Rifkin, schrijver van het boek 'The Zero Marginal Cost Society', zal het leiden tot een nieuwe economische revolutie, waarin het kapitalisme zoals we dat kennen, een veel kleinere rol zal gaan spelen. Regie Martijn Kieft Research Chris Vijn Productie Helen Goossens Eindredactie Henneke Hagen Frank Wiering

Bron: VPRO

Meer Afleveringen van VPRO Tegenlicht

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

In een tijd waarin de depressiecijfers stijgen, groeit de behoefte aan nieuwe verhalen die weer betekenis geven en het gevoel van verbondenheid bevorderen. Een duik in die zoektocht met Nederlanders van verschillende generaties ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

Nu de roep om duurzaamheid en het behoud van onze planeet steeds luider wordt, staan we voor een cruciale uitdaging: hoe repareren we onze kapotte consumptiemaatschappij? Een duik in deze prangende kwestie met fanatieke burgers ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

Doet complexiteit ons de das om? Is Nederland onbestuurbaar aan het worden? Noem een overheidsdossier en het zit muurvast. Waar de meeste vingers wijzen naar de politiek, wordt de echte reden niet vaak genoemd: we hebben het al ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

Wat gaat er schuil achter de glanzende belofte van Artificial Intelligence? AI blijkt geen goddelijke machine, maar een industrie die bloed, zweet en metalen kost. Een systeem van extractie en uitbuiting op industriële schaal, ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

Hoe kan Europa eruit zien als we migratie niet als probleem maar als oplossing zien? Zoektocht naar een nieuw narratief over migratie. In verschillende steden door Europa ontspruiten initiatieven van een jonge, gemixte generati ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

Een verkenning van de nieuwste wetenschappelijke ontdekkingen over het innerlijke leven en gedrag van dieren. Zal meer kennis van dieren, planten en watermassa's ook maken dat we er beter voor gaan zorgen? Wetenschappers prober ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

De Oekraïne-oorlog is z'n tweede jaar ingegaan. Wat doet die oorlog met de Baltische Staten? De Oekraïense president Zelensky meent dat zij als volgende aan de beurt zijn. Hoe is de stemming in grensland Estland? Dat land wor ... 

Nederland 2

VPRO Tegenlicht

Overal in de samenleving duiken initiatieven op van mensen op zoek naar manieren om ons land van energie te blijven voorzien. Burgers, ondernemers en collectieven strijden voor democratisering van de energietransitie. Hoe zou e ...