Wat te doen tegen regimes en legers die niet of nauwelijks informatie verschaffen over incidenten, bomaanslagen, martelingen of misstanden? De burgerdetective zoekt het zelf wel uit. Dankzij beschikbare gereedschappen en data in het digitale domein zijn burgers zelf prima in staat om reconstructies te maken en zo 'de waarheid' te achterhalen. Het zijn de nieuwe ogen van de democratie: organisaties van burgerdetectives, internetspeurders en bloggende specialisten. Ze verzamelen elke dag relevante informatie uit alles wat rondgaat op het wereldwijde web en sociale media. Gegevens over geolocaties, gewelddadigheden, betrokken personen, vernielingen, luchtaanvallen, martelingen, vaarroutes, wapentuig, geraakte doelen en aantallen omgekomen slachtoffers. Door data van dit openbaar beschikbaar bewijsmateriaal (open source intelligence) met elkaar in verband te brengen, is het digitale burgerjournalistennetwerk Bellingcat meer te weten gekomen over het neerschieten van vlucht MH17 dan de nationale onderzoekscommissie. En een 'burger-specialist' die jarenlang het JSF-dossier volgt weet meer dan het gemiddelde Kamerlid. Digitale technologie verandert de relatie tussen staat en burger. Waar het geloof in politici afneemt, stijgt het vertrouwen in de kracht van burgers. Het geweld in de burgeroorlogen van Oekraïne en Syrië of de staatsgreep in Turkije is niet zomaar uit te bannen. Maar als journalisten niet vanuit oorlogsgebied over wandaden kunnen berichten, dan kunnen de 'nieuwe ogen van de democratie' toch in elk geval de ware toedracht proberen te achterhalen om op deze manier daders ter verantwoording te roepen. Het devies van Chris Woods van het digitaal collectief Airwars luidt dan ook: 'Don't think you can wage a secret war or commit atrocities without being seen, not in our digital age!'
Bron: VPRO
VPRO Tegenlicht
In een tijd waarin de depressiecijfers stijgen, groeit de behoefte aan nieuwe verhalen die weer betekenis geven en het gevoel van verbondenheid bevorderen. Een duik in die zoektocht met Nederlanders van verschillende generaties ...
VPRO Tegenlicht
Nu de roep om duurzaamheid en het behoud van onze planeet steeds luider wordt, staan we voor een cruciale uitdaging: hoe repareren we onze kapotte consumptiemaatschappij? Een duik in deze prangende kwestie met fanatieke burgers ...
VPRO Tegenlicht
Doet complexiteit ons de das om? Is Nederland onbestuurbaar aan het worden? Noem een overheidsdossier en het zit muurvast. Waar de meeste vingers wijzen naar de politiek, wordt de echte reden niet vaak genoemd: we hebben het al ...
VPRO Tegenlicht
Wat gaat er schuil achter de glanzende belofte van Artificial Intelligence? AI blijkt geen goddelijke machine, maar een industrie die bloed, zweet en metalen kost. Een systeem van extractie en uitbuiting op industriële schaal, ...
VPRO Tegenlicht
Hoe kan Europa eruit zien als we migratie niet als probleem maar als oplossing zien? Zoektocht naar een nieuw narratief over migratie. In verschillende steden door Europa ontspruiten initiatieven van een jonge, gemixte generati ...
VPRO Tegenlicht
Een verkenning van de nieuwste wetenschappelijke ontdekkingen over het innerlijke leven en gedrag van dieren. Zal meer kennis van dieren, planten en watermassa's ook maken dat we er beter voor gaan zorgen? Wetenschappers prober ...
VPRO Tegenlicht
De Oekraïne-oorlog is z'n tweede jaar ingegaan. Wat doet die oorlog met de Baltische Staten? De Oekraïense president Zelensky meent dat zij als volgende aan de beurt zijn. Hoe is de stemming in grensland Estland? Dat land wor ...
VPRO Tegenlicht
Overal in de samenleving duiken initiatieven op van mensen op zoek naar manieren om ons land van energie te blijven voorzien. Burgers, ondernemers en collectieven strijden voor democratisering van de energietransitie. Hoe zou e ...