In de late 19e eeuw voltrekt zich een revolutie op wetenschappelijk gebied. Er worden door Nederlanders ontdekkingen gedaan die voorgoed het inzicht in de wereld om ons heen veranderen. Het gaat over materie en licht, over de evolutie van de mens. De revolutie begint met een nieuw schooltype, bedacht door staatsman Thorbecke. Zijn hbs, ofwel Hogere Burger School, moet vanaf 1864 een nieuwe mens voortbrengen, mannen die het land vooruit zullen helpen. Een van die hbs'ers is Hendrik Lorentz, theoretisch natuurkundige, wiens ideeën de grote inspiratie voor Einstein worden. Tijdgenoot en ook hbs-leerling Eugène Dubois wordt de eerste wetenschapper die op zoek gaat naar de schakel tussen mens en aap, zoals die wordt beschreven door Charles Darwin. Maar waarom zijn de ideeën van Dubois omstreden en die van Lorentz niet? Hans Goedkoop praat onder meer met de natuurkundigen Robbert Dijkgraaf en Gerard 't Hooft, zelf winnaar van de Nobelprijs voor natuurkunde. In Indonesië gaan we op zoek naar de vondsten van Eugène Dubois en vertelt paleontoloog John de Vos in Naturalis over de worsteling van Dubois om erkenning te krijgen voor zijn ontdekking van de zogenaamde Javamens.
Bron: NTR
De IJzeren Eeuw
Aan het einde van de 19e eeuw is er alle reden voor optimisme. Stijgende welvaart, verbetering van de positie van de vrouw, verheffing van de lagere standen. Nederland is in een eeuw tijd onherkenbaar veranderd, maar is deze mo ...
De IJzeren Eeuw
Geschiedenisserie in dertien delen van NTR/VPRO over de negentiende eeuw. Tegen het einde van de 19e eeuw moet het Nederlandse leger in Indië alle zeilen bijzetten in Atjeh, één van de laatste gebieden in de uitgestrekte Ind ...
De IJzeren Eeuw
Na Thorbeckes grondwet van 1848 is het Abraham Kuyper die de kleyne luyden een stem geeft. Door een eigen krant op te richten, een eigen school, een eigen universiteit, een eigen partij en kerk. De wereld in het klein. Een gran ...
De IJzeren Eeuw
In de late 19e eeuw voltrekt zich een revolutie op wetenschappelijk gebied. Er worden door Nederlanders ontdekkingen gedaan die voorgoed het inzicht in de wereld om ons heen veranderen. Het gaat over materie en licht, over de e ...
De IJzeren Eeuw
Je kunt het je nauwelijks meer voorstellen, maar aan het eind van de 19e eeuw is Enschede één van de grotere textielsteden. In een rap tempo heeft het zich ontwikkeld van een slome boerengemeenschap tot een swingend mondiaal ...
De IJzeren Eeuw
Na eeuwen van onderdrukking krijgt rooms-katholiek Nederland in de loop van de 19e eeuw steeds meer vrijheden terug. Er ontstaat onder de katholieken een hernieuwd zelfvertrouwen. Architect Pierre Cuypers, bekend van het Rijksm ...
De IJzeren Eeuw
Bijna iedereen heeft weleens gehoord van het Sarphatipark en de Sarphatistraat in Amsterdam. Maar bijna niemand weet meer wie Samuel Sarphati was. De arts, die in de 19e eeuw niet kon aanzien dat zijn patiënten stierven door s ...
De IJzeren Eeuw
De Rotterdamse haven, pijler van de Nederlandse economie, ontstaat in de 19e eeuw. Met dank aan de bijna vergeten zakenman Lodewijk Pincoffs. Hij is het die samen met vriend en bankier Marten Mees de oude elite en gemeente mee ...